Олон улсын стандарт
Хийцийн (зохион бүтээгчдийн) баримт бичгийн нэгдсэн систем
Цахилгааны схемүүдийг гүйцэтгэх дүрэм, журам
77оны 07сарын 01
Энэхүү стандарт нь үйлдвэрлэлийн бүх салбаруудын тоног төхөөрөмж, эдлэл хэрэгслийн цахилгаан схемүүд болон түүнчлэн эрчим хүчний байгууламжуудын цахилгаан схемүүдэд хамаардаг бөгөөд гадаад буюу автомат аргаар тэдгээрийг гүйцэтгэх дүрэм журмыг тогтоож өгдөг.
Схемүүдийн төрлүүд ба загварууд болоод тэдгээрийг гүйцэтгэх ерөнхий шаардлагууд – ГОСТ 2.701-ийг
Цахилгаан схемүүд дэх үсгэн – тоон тэмдэглэлүүд – ГОСТ 2.710-ийг баримтлан гүйцэтгэдэг.
Стандарт нь СЭВ-ийн орнуудын стандартад 1188 хавсралт 2-4, 6-9 бүлгийн хэсгүүдэд зохицон тохирдог.
1. Бүтцийн схемүүдийг гүйцэтгэх дүрэм, журмууд
1.1. Эдлэл хэрэгслийн бүх үндсэн функцийн үйл ажиллагааны хэсгүүд (элементүүд, төхөөрөмжүүд болоод үйл ажиллагааны бүлгүүд) болоод тэдгээрийн хоорондын үндсэн харилцан хамаарлыг бүтцийн схем дээр дүрсэлдэг.
1.2. Схем дээр үйл ажиллагааны хэсгүүд нь тэгш өнцөгт байдалд буюу нөхцөлт графикийн тэмдэглэгээний байдалд дүрслэгдэнэ.
1.3. Схемийн графикийн байгуулалт нь эдлэл бараа, хэрэгсэл дэх үйл ажиллагааны хэсгүүдийн харилцан үйлчлэлийн дэс дарааллын тухай илүү тод төсөөллийг өгөх ёстой.
Харилцан үйлчлэлийн шугамууд дээр эдлэл, хэрэгслүүдэд явагдах процессуудын явцын чиглэлийг сумуудаар тэмдэглэхийг зөвлөдөг.
1.4. Схем дээр, хэрвээ түүний тэмдэглэгээнд тэгш өнцөгт хэрэглэсэн бол бараа, эдлэлийн үйл ажиллагаа бүрийн хэсгийн нэр төрлүүдийг заасан байх ёстой.
Схем дээр ямар үндсэн дээр энэхүү элемент (төхөөрөмжийг) хэрэглэсэн болох, баримт бичгийн тэмдэглэгээ (зохион бүтээгчийн үндсэн баримт бичиг, улсын стандарт техникийн нөхцлүүд) буюу элементийн (төхөөрөмжийн) төрлийг заахыг зөвшөөрдөг.
Загваруудын ба тэмдэглэгээнүүдийн нэр төрлүүдийг үйл ажиллагааны хэсгүүдийн тэгш өнцөгт байдалд дүрслэх үед тэгш өнцөгтүүдийн дотор бичихийг зөвлөдөг.
1.5. Үйл ажиллагааны хэсгүүдийн олон тоотой байх үед тэмдэглэгээнүүд, загвар төрлүүд, нэр төрлүүдийн оронд дүрслэлийн баруун талд буюу түүний дээр ихэвчлэн зүүнээс баруун тийш чиглэлд дээрээс доош дэс дугаарын тоог тавихыг зөвшөөрдөг.
Энэ тохиолдолд нэр төрлүүд, нийтлэг маяг загвар, тэмдэглэгээнүүдийг схемийн талбай дээр байрлуулсан хүснэгтэд зааж өгдөг.
1.6. Схем дээр хугацааны хувьд процессуудын дэс дарааллыг тодорхойлох тайлбар бичгүүд, диаграммууд буюу хүснэгтүүдийг байрлуулахыг зөвшөөрдөг. Түүнчлэн тодорхойлогч цэгүүдэд параметрүүдийг, импульсуудын хэмжигдэхүүнүүд, математикийн хамаарлууд ба хэлбэрүүд, хүчдэлийн, гүйдлийн хэмжигдэхүүнүүдийг заахыг зөвшөөрдөг.
2. Үйл ажиллагааны схемүүдийг гүйцэтгэх дүрэм, журам
2.1. Үйл ажиллагааны схем дээр дүрслэгдсэн, процесст оролцдог эдлэл, хэрэгслийн үйл ажиллагааны хэсгүүд болоод эдгээр хэсгүүдийн хоорондын холбоог дүрсэлнэ.
2.2. Схем дээр үйл ажиллагааны хэсгүүд ба тэдний хоорондын холбоог зохион бүтээх баримт бичгийн нэгдсэн системийн стандартуудад, тогтоогдсон график тэмдэглэгээнүүдийн байдалд дүрсэлдэг.
Үйл ажиллагааны тусдаа хэсгүүдийг тэгш өнцөгт байдалд дүрслэхийг зөвшөөрдөг.
2.3. Схемийн график байгуулалт нь схемээр дүрслэгдсэн, процессуудын дэс дарааллын тухай хамгийн тод төсөөллийг өгөх ёстой.
2.4. Үйл ажиллагааны схемийг гүйцэтгэх үед 3.6 – 3.15 ба 3.24 цэгүүдэд заагдсан зүйлүүдийг ашиглахыг зөвшөөрдөг.
2.5. Схем дээр:
Үйл ажиллагааны бүлэг бүрийн хувьд – тэмдэглэгээ буюу түүний нэр төрлийг заасан байх ёстой. Хэрвээ үйл ажиллагааны бүлэг нь график тэмдэглэгээ байдалд дүрслэгдсэн бол түүний нэр төрлийг заадаггүй. Үүнд: Тэгш өнцөгт байдалд дүрслэгдсэн төхөөрөмж бүрийн хувьд байрлалын тэмдэглэгээ, түүний нэр төрөл болоод нийтлэг загвар (буюу) энэхүү төхөөрөмж нь улсын ямар стандарт зохион бүтээгчийн үндсэн баримт бичиг, улсын стандарт, техникийн нөхцлүүдийг хэрэглэсэн болохыг заадаггүй.
Графикийн тэмдэглэгээ байдалд дүрслэгдсэн, төхөөрөмж бүрийн хувьд зарчмын схем дээрх түүний байрлалын тэмдэглэгээ, түүний нийтлэг загвар ба (буюу) баримт бичгийн тэмдэглэгээг заадаггүй.
Элементийн нийтлэг загвар, маяг ба төхөөрөмжийг ямар баримт бичгийн үндсэн дээр хэрэглэсэн тэмдэглэгээг заахгүй байхыг зөвшөөрдөг.
Нэр төрлүүд, нийтлэг загвар, маягууд ба тэмдэглэгээнүүдийг тэгш өнцөгт дотор бичихийг зөвлөдөг.
2.6. Схем дээр үйл ажиллагааны техникийн үзүүлэлтүүдийг (схемийн талбайн чөлөөтэй хэсэгт буюу график тэмдэглэгээнүүдтэй зэрэгцээ) заахыг зөвлөдөг.
3. Зарчмын схемүүдийг гүйцэтгэх дүрэм, журам
3.1. Зарчмын схем дээр өгөгдсөн цахилгаан процессуудын эдлэл, бараа хэрэгслүүд дэх хаяглалтыг гүйцэтгэхэд хэрэгцээтэй бүх цахилгааны элементүүд буюу төхөөрөмжүүдийг мөн тэдний хоорондын бүх цахилгаан холбоонуудыг түүнчлэн орох ба гарах хэлхээнүүд төгсдөг цахилгааны элементүүд (холбогчид, хавчаарууд)-ыг дүрсэлдэг.
(Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №2)
3.2. Схем дээр зохион бүтээгчийн санал бодлоор бараа хэрэгсэлд тоноглогддог (тавигддаг) холбох ба угсрах элементүүдийг дүрслэхийг зөвшөөрдөг.
3.3. Таслагдсан байрлалд оршиж байгаа эдлэл хэрэгслийн хувьд схемүүдийг гүйцэтгэдэг.
Техникийн үндэслэлтэй тохиолдлуудад схемийн тусдаа элементүүдийг горимын схемийн талбай дээр заалттайгаар сонгосон ажлын байдалд дүрслэхийг зөвшөөрдөг.
3.4. Зохион бүтээгчийн баримт бичгийн Нэгдсэн системийн стандартуудад тогтоогдсон элементүүд ба төхөөрөмжүүд, график тэмдэглэгээнүүдийг, схем дээр эдгээр график тэмдэглэгээнүүдийн байдалд дүрсэлдэг.
3.5. Бараа, эдлэл хэрэгслүүдэд, хэрэглэгдсэн элементүүд ба төхөөрөмжүүдийг схем дээр элементүүдийн буюу зөвхөн хэрэглэгдсэн хэсгүүдийн дүрслэлээр хязгаарлагдан бүрэн бус дүрслэхийг зөвшөөрдөг.
(Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №3)
3.6. Элементүүд ба тоног төхөөрөмжүүдийг схемүүд дээр хавсарга буюу дэлгэмэл байдлаар дүрсэлдэг.
3.7. Тоног төхөөрөмжийн буюу элементүүдийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг хавсарга аргын үед схем дээр бие биед нь ойр байхаар дүрсэлдэг.
3.8. Дэлгэмэл схемийн үед төхөөрөмжийн тусдаа элементүүд буюу төхөөрөмжийн болоод элементүүдийн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг эдлэл хэрэгслийн тусдаа хэлхээнүүд нь янз бүрийн хэсгүүдэд бүр илүү тод дүрслэгдэхээр схем дээр дүрсэлдэг.
Дэлгэмэл схемийн үед бүгдийг ба төхөөрөмжийг, тусдаа элементүүдийг дүрслэхийг зөвшөөрдөг.
Схемийг гүйцэтгэх үед үе, мөрийн аргыг хэрэглэхийг зөвлөдөг. Энэ үед хэлхээнд ордог элементүүдийг бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн график тэмдэглэгээнүүдийг шулуунаар бие биенийнх нь дараа дэс дараалан (цуваагаар) дүрсэлдэг. Харин тусдаа хэлхээнүүдийг параллель (хэвтээ буюу босоо) мөрүүд үүсгэн зэрэгцээ дүрсэлдэг.
Үе, мөр хэрэглэх аргаар схемийг гүйцэтгэх үед мөрүүдийг араб тоогоор дугаарладаг.
(Зур. 1)
Ýíý çóðãàí äýýð òàéëáàðëààðàé
̺ð áîëãîæ äóãààðëàí çóðñàí .....
3.9. Дэлгэмэл схемд элементүүд буюу төхөөрөмжийг дүрслэх үед схемийн чөлөөтэй талбай дээр элементүүд буюу төхөөрөмжүүдийн график тэмдэглэгээнүүдийг байрлуулахыг зөвшөөрдөг. Энэ үед эдлэл хэрэгсэлд хэсэгчлэн хэрэглэгддэг төхөөрөмжүүд буюу элементүүдийг хэрэглэсэн ба хэрэглэгдээгүй хэсгүүдийг буюу элементүүдийг бүрэн зааж дүрсэлдэг. (Жишээлбэл: олон контакттай релен бүх контактууд)
Хэрэглэгдээгүй элементүүдийн (хэсгүүдийн) гаргалгаануудыг (контактууд) хэрэглэгдсэн элементүүдийн (хэсгүүдийн) гаргалгаануудтай (контактууд) харьцуулбал богиноор дүрсэлдэг.
(Зур. 2)
3.8, 3.9 (Редакц өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №3)
3.10. Схемүүдийг олон шугаман буюу нэг шугаман дүрслэлд гүйцэтгэдэг.
3.11. Олон шугаман дүрслэлд хэлхээ бүрийг тусдаа шугамаар дүрсэлдэг. Харин эдгээр хэлхээнүүдэд агуулагдах элементүүдийг тусдаа график тэмдэглэгээнүүдээр дүрсэлдэг. (Зур. 3а)
а - олон шугамтай дүрслэл б - Нэг шугаман дүрслэл
Зур. 3
3.12. Төсөөтэй (функцууд) үйл ажлыг гүйцэтгэх хэлхээнүүдийг нэг шугамтай дүрслэлд нэг шугамаар дүрсэлдэг. Харин эдгээр хэлхээнүүдийн нэгэн ижил элементүүдийг нэгэн график тэмдэглэгээгээр дүрсэлдэг. (Зур. 3б)
3.11, 3.12 (Редакц өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №3)
3.13. Схем дээр хэрэгцээтэй үед цахилгаан хэлхээнүүдийг тэмдэглэдэг. Эдгээр тэмдэглэгээнүүд нь ГОСТ 2.709 –ийн шаардлагуудад нийцэх ёстой, эсвэл энэхүү муж, салбартаа үйлчилдэг бусад техникийн журмын баримт бичгүүдийн шаардлагад нийцэх ёстой.
3.14. Янз бүрийн үйл ажиллагааны хэлхээнүүдийг нэг схем дээр дүрслэх үед тэдгээрийг шугамын өргөнөөр ялгахыг зөвшөөрдөг.
Нэг схем дээр өргөнөөрөө шугамын гурван хэмжээнээс илүүгүйг хэрэглэхийг зөвлөдөг. Схемийн талбай дээр хэрэгцээтэй үед харгалзсан тайлбарыг байрлуулдаг.
3.15. Схемийг хялбарчлахын тулд холбооны шугамын цахилгааныг хоорондоо холбоогүй хэд хэдэн шугамуудыг бүлгийн холбооны шугаманд холбохыг зөвшөөрдөг боловч контактуудад (элементүүдэд) хандах үед холбооны шугам бүрийг тусдаа шугамаар дүрсэлдэг.
Холбооны шугамуудыг нийлэх үед шугам бүрийг нийлэлтийн хэсгүүдэд тэмдэглэдэг. Харин шаардлагатай үед хоёр төгсгөлүүд дээр тэмдэглэгээнүүдээр /тоогоор, үсгээр буюу үсэг, тооны хослолоор/ буюу цахилгаан хэлхээнүүдэд хэрэглэгддэг тэмдэглэгээнүүдээр (3.13-ыг хар) тэмдэглэдэг.
Шугамуудын тэмдэглэгээнүүдийг ГОСТ 2.721-д авч үзсэн шаардлагатай нийцүүлэн тавьдаг.
(Зур. 3а)
Холбооны бүлгийн шугаманд нэгдэж буй цахилгаан холбооны шугамууд ихэвчлэн салаа, салбаргүй байх ёстой. Өөрөөр хэлбэл: бүх тоонууд нь бүлгийн холбооны шугам дээр хоёр дахин уулзах ёстой. Хэрэгцээтэй үед салаа салбарууд тэдгээрийн тоог шугамын тоон дэс дарааллын дараа бутархай хэлбэрээр зааж өгнө. (Зур. 3а)
3.16. Зарчмын бие даасан схем дээр дүрслэгдсэн эдлэл хэрэгсэлд ордог элемент адил авч үзэгддэг төхөөрөмж ба (буюу) элемент бүр нь ГОСТ 2.721-тэй нийцсэн тэмдэглэгээ (байрлалын тэмдэглээгээ)-тэй байх ёстой.
Бие даасан тусгаар зарчмын схем байхгүй, багаж төхөөрөмжүүд ба үйл ажиллагааны бүлгүүдэд ГОСТ 2.710-тай нийцүүлэн тэмдэглэгээг олгохыг зөвлөдөг.
3.15, 3.16 (Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №2)
3.17. Байрлалын тэмдэглэгээг элементүүдэд (төхөөрөмжүүдэд) эдлэл хэрэгслийн (төхөөрөмжийн) хэмжээнд олгох хэрэгтэй.
3.18. Элементүүдэд (төхөөрөмжүүдэд) дэс дугаарыг нэгэн ижил үсгэн байрлалыг тэмдэглэгээгээр олгох бөгөөд схем дээр (төхөөрөмжийн) элементүүдийн бүлгийн хэмжээнд нэгээс эхлэн олгохыг мөрдөнө. Жишээ нь: R1, R2, R3 гм, C1, C2, C3 гм.
3.19. Дэс дарааллын тоонууд нь зүүнээс баруун тийш чиглэлд схем дээр дээрээс доош чиглэж төхөөрөмжийн буюу элементүүдийн байрлалын дэс дараалалтай харгалзан олгогдох ёстой байдаг.
Хэрэгцээтэй үед процессын үйл ажиллагааны дэс дарааллын буюу дохиоллыг дайрч өнгөрөх чиглэлээс эдлэл хэрэгсэлд элементүүдийг байрлууласнаас хамааран дэс дугаарын тоог олгох дэс дарааллыг өөрчлөхийг зөвшөөрдөг.
Схемд өөрчлөлт оруулах үед дарааллын тоог олгох дэс дараалал зөрчигдөж болдог.
3.20. Байрлалын тэмдэглэгээнүүдийг схем дээр төхөөрөмжийн (буюу) ба элементүүдийн график тэмдэглэгээнүүдтэй зэрэгцээ тавьдаг.
3.21. Бүтцэд нь тоног төхөөрөмжүүд ордог биеэ даасан зарчмын схемгүй эдлэл хэрэгслийг схем дээр төхөөрөмж бүрийн хувьд байрлалын тэмдэглэгээг элементүүдэд олгохыг зөвшөөрдөг.
Хэрвээ эдлэл хэрэгслийн бүтцэд хэд хэдэн нэгэн ижил төхөөрөмжүүд ордог бол элементүүдэд байрлалын тэмдэглэгээг эдгээр төхөөрөмжүүдийн хэмжээнд олгохыг мөрдөнө.
3.18 зүйлд тогтоосон журмаар элементүүдэд дэс дугаарын тоог олгохыг мөрдөнө.
Төхөөрөмжид ороогүй элементүүдэд байрлалын тэмдэглэгээг нэгээс эхлэн 3.17-3.19 зүйлүүдэд тогтоогдсон журмаар олгоно.
3.22. Бүтцэд нь үйл ажиллагааны явц ордог эдлэл хэрэгслийн схем дээр элементүүдэд 3.17-3.19 зүйлүүдэд тогтоогдсон журмаар байрлалын тэмдэглэгээг олгох бөгөөд энэ үед эхлээд үйл ажиллагааны бүлэгт ордоггүй элементүүдэд байрлалын тэмдэгэлэгээг олгодог, дараа нь үйл ажиллагааны бүлэгт ордог элементүүдэд олгодог.
Нэгэн ижил хэд хэдэн үйл ажиллагааны бүлэг эдлэл хэрэгсэлд байх үед элементүүдийн байрлалын тэмдэглэгээг эдгээр бүлгүүдийн нэгэнд л олгох бөгөөд дараагийн бүх бүлгүүдэд давтахыг мөрдөнө.
ГОСТ 2.710- тай харгалзуулан олгосон үйл ажиллагааны бүлгийн тэмдэглэгээг үйл ажиллагааны бүлгийн дүрслэлийн ойролцоо (дээр нь буюу баруун талд нь) зааж өгдөг.
3.23. Төхөөрөмжийн буюу элементийн байрлалын тэмдэглэгээг дэлгэмэл схемийн аргаар схем дээр дүрсэлсэн үед бүтцийн хэсэг бүрийн ойролцоо тавьдаг. (Зур. 4)
Төхөөрөмжийн дүрслэлийн Төхөөрөмжийн дүрслэлийн
хавсарга арга тараан дэлгэрүүлэх арга
А3 А3.1 А3.2
Зур. 4
Зур. 5
Хэрвээ схемийн талбай бүсүүдэд хуваагдсан буюу схем нь мөр, үеүүдийн аргаар хийгдсэн бол элементийн буюу төхөөрөмжийн бүтцийн хэсэг бүрийн байрлалын тэмдэглэгээний доор буюу байрлалын тэмдэглээний баруун талд, энэхүү элементийн буюу төхөөрөмжийн бусад бүтцийн хэсгүүд дүрслэгдсэн үеүүд, мөрүүдийн дотор үе, мөрийн дугаар буюу бүсийн тэмдэглэгээг хаалтан дотор заахыг зөвшөөрдөг. (Зур. 5)
3.21-3.23 (Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлалт №2)
3.24. Хэрвээ схемийг илүү бэрхшээлтэй болгохгүй бол элементүүдийн тусдаа дүрслэгдсэн хэсгүүдийг, тэдгээрийг нэг элементэд хамаардагийг заасан, механик холбооны шугамаар элементүүдийн тусдаа дүрслэгдсэн хэсгүүдийг холбохыг зөвшөөрдөг.
Энэ тохиолдолд элементүүдийн байрлалын тэмдэглэгээнүүдийг механик холбооны шугамын нэгний буюу хоёулангийнх нь төгсгөлийн дэргэд тавьж олгодог.
3.25. Эдгээр элементүүдийн байрлалын тэмдэглэгээний бүтцэд орсон янз бүрийн хэсгүүдэд төхөөрөмжийн тусдаа элементүүдийг дүрслэх үед байрлалын тэмдэглэгээг эдгээр элементүүд ямар төхөөрөмжид орсон ч оруулах ёстой байдаг. Жишээ нь=А3-С5-/А3 төхөөрөмжид орсон С5 конденсатор/
3.26. Үйл ажиллагааны бүлгийг дүрслэх дэлгэмэл схемийн үед энэхүү бүлэгт орсон элементүүдийн байрлалын тэмдэглээний бүтцэд үйл ажиллагааны бүлгийн тэмдэглээ нь орсон байх ёстой. Жишээлбэл≠Т1-С5-/Т үйл ажиллагааны бүлэгт орсон С5 конденсатор/
3.27. Нэг шугамтай дүрслэлийн үед нэгэн ижил элементүүдийн буюу төхөөрөмжүүдийн хэд хэдэн график тэмдэглэгээг орлосон нэгэн график тэмдэглээний орчим, эдгээр бүх элементүүдийн буюу төхөөрөмжүүдийн байрлалын тэмдэглэгээг зааж өгдөг.
3.28. Зарчмын схем дээр дүрслэгдсэн ба эдлэл хэрэгслийн бүтцэд орсон бүх элементүүд ба төхөөрөмжүүд нь нэг утгаар тодорхойлогдсон байх ёстой.
Элементүүдийн тухай мэдээллүүд нь элементүүдийн жагсаалтад бичигдсэн байх ёстой. Энэ үед элементүүдийн график тэмдэглээтэй жагсаалтын холбоо хэлхээ нь байрлалын тэмдэглээнүүдээр гүйцэтгэгдсэн байх ёстой.
Улсын буюу муж, салбарын стандартуудад тогтоогдсон тусдаа тохиолдлуудад элементүүдийн тухай бүх мэдээллийг график тэмдэглээний орчим байрлуулахыг зөвшөөрдөг.
3.27-3.28 (Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №3)
3.29-3.33 (Хасагдсан, Өөрчлөлт №2)
3.34. Тусгаар зарчмын схемгүй төхөөрөмжид үйл ажиллагааны бүлгийн ба (буюу), зарчмын тусгаар зарчмын схемтэй нэг буюу хэд хэдэн төхөөрөмж орох үед буюу эсвэл хэрвээ үйл ажиллагааны бүлэгт нэг буюу хэд хэдэн төхөөрөмж орсон үед үйл ажиллагааны бүлэг ба тусдаа зарчмын схем байхгүй төхөөрөмжийн нэрийн өмнө <<Нэр төрөл>> бүлэгт элементүүдийн жагсаалтад эдлэл хэрэгслийн (төхөөрөмжийн) бүх схемийн хэмжээнд дэс дугаарын тоог тавьхыг зөвшөөрдөг. (Зур. 9а) Хэрвээ схем дээр элементийн байрлалын тэмдэглээнд үйл ажлын бүлгийн тэмдэглээ буюу төхөөрөмжийн байрлалын тэмдэглэгээг оруулсан бол, <<Байрлалын тэмдэглэгээ>> гэсэн бүлэгт элементүүдийн жагсаалтад үйл ажлын бүлгийн тэмдэглээ буюу байрлалын тэмдэглээгүйгээр элементийн байрлалын тэмдэглэгээг зааж өгдөг.
(Редакц нь өөрчлөгдсөн, Өөрчлөлт №2)
3.35. (Хасагдсан, Өөрчлөлт №2)
3.36. Резисторууд (эсэргүүцлүүд) –ын ба конденсаторуудын номиналуудын график тэмдэглээний орчим заасан байдаг. (Зур. 11) хэмжилтийн нэгжийн тэмдэглээний хялбарчилсан аргыг хэрэглэхийг зөвшөөрдөг эсэргүүцлийн хувьд:
0-оос 999 Ом хүртэл – хэмжилтийн нэгжийг заахгүйгээр
1.103 –аас 999. 103 Ом хүртэл – (к) – жижиг үсгээр хэмжилтийн нэгжийг кило-омоор тэмдэглэнэ.
1.106 –аас 999.106 Ом хүртэл - (М) – том үсгээр хэмжилтийн нэгжийг мега-омоор тэмдэглэнэ.
1.109 Ом дээш бол (Г) – том үсгээр хэмжилтийн нэгжийг гега-омоор тэмдэглэнэ.
0-ээс 9999.12-12Ф хэмжилтийн нэгжиийг засалгүй кихофарадаар
1.10-8 – аас 9999.10-6 Ф – (мк) – жижиг үсгээр хэмжилтийн нэгжийг – микрофадаар тэмдэглэнэ.
Æèøýýý ¿ç¿¿ëáýë ñàéí....
3.37. Эдлэл хэрэгсэлд тэмдэглэсэн буюу тэдгээрийн баримт бичигт тогтоогдсон элементийн /төхөөрөмжийн/ гаргалгаануудын контактуудын тэмдэглэгээг схем дээр зааж өгөхийг мөрдлөг болгоно.
Хэрвээ гаргалгаануудын (контактуудын) тэмдэглээнүүд түүний баримт бичигт элементийн (төхөөрөмжийн) хийцэд заагдаагүй бол, схем дээр түүнд тэмдэглэгээг олгохыг, цаашид тэдгээрийг харгалзсан хийцийн баримт бичгүүдэд давтахыг зөвшөөрдөг.
Гаргалгаануудад (контактуудад) тэмдэглэгээг олгох үед схемийн талбай дээр харгалзсан тайлбарыг байршуулна. Гаргалгаанууд (контактуудын) тэмдэглэгээг нэгэн ижил хэд хэдэн элементүүдийн (төхөөрөмжийн) хувьд схем дээр дүрслэхэд тэдгээрээс нэг дээр нь зааж өгөхийг зөвшөөрнө.Гаргалгаа (контактуудын) тэмдэглэгээ нь нэгэн ижил элементүүдийн (төхөөрөмжийн) хувьд дэлгэмэл схемийн аргаар дүрслэх үед элементийн (төхөөрөмжийн) бүрэлдэхүүн хэсэг бүрийн дээр зааж өгнө.
Бусад тэмдэглээнүүдээс (хэлхээнүүдийн тэмдэглэгээ гэх мэт) гаргалгаа (контактуудын) тэмдэглэгээг схем дээр ялгахын тулд ГОСТ 2.710-ын шаардлагатай нийцүүлсэн нэр томъёотой гаргалгаануудын (контактууд) тэмдэглэгээг бичихийг зөвшөөрдөг.
3.38. Дэлгэмэл схемд элемент буюу төхөөрөмжийг дүрслэхэд тайлбар бичгийг эдлэлийн нэг бүтцийн хэсгийн орчим буюу хавсарга аргаар гүйцэтгэсэн элементийн буюу төхөөрөмжийн дүрслэлийн орчим схемийн талбай дээр байрлуулна.
Позобаз-
начение Наименование Кол Примечание
A1 Дешифратор АБВГ.ХХХХХХ.033 1
D1 Микросхем К155ТМ2 Бка.348.006ТУ1 1
D2 Микросхем К155ЛА3 Бка.348.006ТУ1 1
Эсэргүүцэл
R1,R2 МЛТ-0,25-430 Ом ±10% ГОСТ... 2
R3 МЛТ-0,25-13 Ом ±10% ГОСТ... 1
R4 ППЗ-43-60 Ом ±10% 1
SA1 Сэлгэн залгагч АБВГ.ХХХХХХ.154 1
A2 1. Блок Включения ФЭУ. АБВГ.ХХХХХХ.249 1
AB1 Блок индикации АБВГ.ХХХХХХ.122 1
Эсэргүүцлийн ГОСТ...
R1,R2 МЛТ-0,25-120 Ом ±10% 2
R3 МЛТ-0,25-220 Ом ±10% 1
R4…R6 МЛТ-0,25-120 Ом ±10% 3
LPM1 1.1. Измеритель
AC1 Сигналийн блок АБВГ.ХХХХХХ.021 1
C1,C2 Конденсатор КМ-3а-Н30-0,22...ТУ 2
R7 Эсэргүүцэл МЛТ-0,25-430 Ом ±10% ГОСТ... 1
KLB1…KLB4 2. Гүйдлийн сэлгэн залгагч 4
A3 Блок индикации АБВГ.ХХХХХХ.020 1
R5 Эсэргүүцэл МЛТ-0,25-4,7кОм ±10% ГОСТ... 1
R6,R7 Эсэргүүцэл МЛТ-0,25-4,7кОм ±10% ГОСТ... 2
Схем дээр оролт болон гаралтын хэмжигдэхүүний храктристкийг заасан. (давтамж, хүчдэл, гүйдэл, эсэргүүцэл г.м )
Хэрвээ оролт гаралтын храктристикийг заах боломжгүй үед нэр гэсэн хэсэгт юмуу удирдлагын хэмжиглэхүүнд заана.
Хэрэв тухайн зүйлийг үйлдвэрт зориулсан бол зөвхөн тодорхой зүйлийн ажиллагаанд зориулах ёстой. Тиймээс схем дээр өгөгдсөн зүйлийн гадаад холболтын оролт болон гаралтын хаягыг нэмж зааж өгнө. Хаяг нь холболтын ижил утгыг хангах хэрэгтэй. Жишээлбэл: гаралтын контакт нь А хэсгийн холболтын 3:5 контакттай холбогдсон байвал хаягыг дараах хэлбэрээр бичнэ. =A – X3:5
Хэрвээ холболтын ижил утгыг хангасан байвал хаягт ерөнхий хэлбэртэй бичхийг зөвшөөрнө.
3.41 Оролт болон гаралтын хэсгийн храктристик нь тэдний гадаад түлхүүрийн хаягийг хүснэгтэнд бичнэ. (оролт болон гаралтын элементүүдийн томъёолсон графикт тэмдгэлгээний оронд холболтыг нь бичнэ.)
Хүснэгт бүрт байгаа элемэнтийн тэмдгэлгээний оронд график болон томъёолсон график тэмдгэлгээг байрлуулна. Хүснэгтэнд томъсолсон график тэмдгэлгээг 2 янзаар бичиж болно.
Хүснэгт дэх контактын байрлал нь схемд аль болох тохиромжтой байрлалд байна.
Оролт болон гарадтын цепийг схемийн болболтонд төгсгөлгүй байна.
Энэ тохиолдолд тэмдгэлгээний байрлал нь хүснэгтэнд бичигдэхгүй.
Тайлбар:
Схемэнд хэд хэдэн хүснэгт байх үед тэднээс зөвхөн нэг таблицыг нь гол таблицаар сонгож авна.
Оролт болон гаралтын цепийн хаяг юмуу тэдгээрийн гаднах холболтын хаягууд байхгүй үед таблицанд энэ өгөгдлийг бичихгүй.
Конт гэсэн нүдэнд хэд хэдэн дараалласан контактын дугаарыг бичнэ. (эдгээр нь хоорондоо холбоотой бол). Контактуудын дугаар нь нэг нэгнээсээ тэмдгэлгээгээрээ ялгагдана.
3.42 Схемд олон контакттай холболтыг дүрслэх үед ГОСТ2.755 стандаартаар томъёолсон график тэмдгэлгээг дүрсэлнэ. Контактуудын холболтыг дараах аргуудаас нэгийг нь сонгоно.
Дүрсэлсэн холболттой ойролцоо, схемийн чөлөөт хэсэгт юмуу эсвэл дараагын хуудсанд байрлуулна. Хүснэгтэнд цепийн храктристик болон гадаад холболтын хаягыг зайлшгүй зааж өгнө. (14a)
Хэрвээ таблиц нь схемийн талбайд юмуу дараагын хуудсанд дүрслэгдвэл тэднийг холболтын тэмдгэлгээний байрлал нь эмхэтгэгдсэн байна.
Таблицад дараах өгөгдлүүдийг үзүүлнэ.
Конт- холбох контактын дугаар. Контактын дугаарууд нь дарааллын дагуу эмх цэгцтэй бичигддэг.
Адрес- Цепь болон контакттай холбогдсон элементүүдийн байрлалыг заана.
Цепь- Цепийн шинж чанарыг заана.
Адрес внешний - Гадаад холболтын хаяг
15.д контакттай холбогдсон холбогчийг тэмдэглэсэн аргыг үзүүлсэн.
Тайлбар:
Цэгүүд нь тасархай шугамтай холбогдсон цэг нь энэ холболтын (харилцан хамаарах үйлчлэлийн контактыг үзүүлсэн) тохиромжтой контактай холболтыг үзүүлсэн.
Цепийн характристикийн үед шугамын холболт үргэлжилж байх үед цепийн характристикийг чөлөөтэй талбайд үзүүлэх ёстой.
3.43 Схем элементүүдийг дүрслэх үед тохиромжгүй параметрүүдийг түүж авах үед ойрролцоо байрласан елементүүдийг схемд болон елементүүдийн нэрсийн жагсаалтад * тэмдэглэдэг. << * нь тохируулгын үед сонгон авах>>.
нэрсийн жагсаалтад элементүүд болон параметрүүдийг тоотой нь ойрхон адил хэмжээтэй бичих ёстой.<< Тайлбар>> гэсэн хүснэгтэд
Параметрүүд болон элементүүдийн гуйлын утгыг сонгон авах үеийг заасан.
Хэрвээ элементийн олон төрлүүдэд параметрүүдийн тохируулгыг хангахыг үзүүлсэн үед энэ элементүүд нь схем дэх техникийн шаарлагад хамаарагддаг харин хүснэгтэд үзүүсэн элементггд нь дараах өгөгдлүүдийг заадаг.
Нэр: гэсэн нүд нь тооцоонд ордог элемент болон параметрүүдийн нэр нь.
Тайлбар гэсэн нүд нь- Техникийн функтийн шаардлага болон параметрүүдийн туйлын утгыг сонгож авах үеийн тухай дурдсан.
3.46 Хэрвээ зэрэгцээ юмуу цуваа холбогдсон үед (параметртйн тодорхой утгыг сонгож авахад)
Тайлбар гэсэн нүдэн дэх элементүүд нь элементийн ерөнхий утгыг заана.( Жишээ R=150kOm)
3.47 Хассан, гаргасан өөрчлөлт №2.
3.48 Тэгш өнцөгт хэлбэрээр бүтсэн зохион байгуулалтыг үзүүлсэн үед тэгш өнцөгтийн оролт болон гаралтын элементүүд нь цепийн оролт гаралтын характристиктай давхцсан байх ёстой. (Черт.18)
Харин тэгш өнцөгтийн гадна талд гадна холболтын гаргалгуудыг дүрсэлдэг.(Черт.19)
(Хэрвээ таблицад нэмэлт нүд оруулах үед)
Шаардлагатай үед таблицад нэмэлт нүд оруулна.
- Элементийн байршилын тэмдэглэгээг таблиц бүрт оруулдаг. Тэр нь тогтмол график тэмдэглэгээгээр дүрслэгддэг.
Конт- Хүснэгтэд холбох контактын томёолсон график тэмдэглэгээг төлөөлдөг.
(Жишээлбэл хүснэгт 19-д байна )
Тэгш өнцөгт дэх зүйл нь схемд зохион байгуулалтыг дүрслэнэ, Фунцийн болон бүтцийн схемийн дүрслэлийг зөвшөөрнө. Эсвэл бүрэн зарчмын схем юмуу хэсэгчилсэн зарчмын схемийг давтдаг.
Энэ байгууламжийн элементүүдийн элементүүд нь нэрсийн жагсаалтад бичигддэггүй.
Хэрвээ элемент тухайн зүйлд хэд хэдэн нэгэн төрлийн зүйл орвол тухайн схемд чөлөөтэй хэсэгт тохируулж бичнэ. (Тэгш өнцөгт хэлбэрийн схемд биш)
(Жишээ нь схемийн A1-A4 блокууд)
Схемд маркын тухай огтлогдсон өнгөтэй дамжуулагчууд болон кабелийн тухай дүрсэлж заахыг зөвшөөрнө, (олоно жильтэй дамжуулагчууд, цахилгаан утас)
Тэдгээрийг элементүүдийг холбоход болон тухайи зүйлийн цахилгаан ионтажын өвөрмөц шаардалагатай үед хэрэглэнэ.
Õîëáîëòûí ñõåì¿¿äèéã ã¿éöýòãýõ ä¿ðì¿¿ä
4.1 Õîëáîëòûí ñõåì äýýð ýäëýë òºõººðºìæ õýðýãñëèéí á¿òöýä îðäîã, á¿õ òºõººðºìæ¿¿ä áà ýëåìåíò¿¿ä, òýäãýýðèéí îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿ä (õîëáîã÷èä, ïëàòóóä, õàâ÷ààðóóä ã.ì), ò¿¿í÷ëýí ýäãýýð òºõººðºìæ¿¿äèéí áîëîîä ýëåìåíò¿¿äèéí õîîðîíäûí õîëáîëòóóä ä¿ðñëýãäñýí áàéõ ¸ñòîé.
4.2 Ñõåì äýýð òºõººðºìæ¿¿ä áà ýëåìåíò¿¿ä íü:
-òºõººðºìæ¿¿äèéã òýãø ºíöºãò¿¿äèéí áóþó ãàäíà òºðõèéã õÿëáàð÷èëñàí áàéäàëä
-ýëåìåíò¿¿äèéã òýãø ºíöºãò¿¿äèéí áóþó ãàäíà òºðõèéã õÿëáàð÷èëñàí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí áàéäàëä
Òýãø ºíöºãò¿¿äèéí áóþó ãàäíà òºðõèéã õÿëáàð÷èëñàí áàéäàëä ýëåìåíò¿¿äèéã ä¿ðñëýõ ¿åä òýäãýýðèéí äîòîð ýëåìåíò¿¿äèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã áàéðëóóëàõûã çºâøººðäºã.
3.41, 3.42 áà 3.48 ç¿éë¿¿äýä òîãòîîãäñîí ä¿ðýì æóðìààð îðîëò áà ãàðàëòûí ýëåìåíò¿¿äèéã ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã.
4.1, 4.2 (ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2)
4.3 Ñõåì äýýðõ òºõººðºìæ¿¿äèéí áà ýëåìåíò¿¿äèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí áàéðëàë íü ýäëýë õýðýãñýë äýõ ýëåìåíò¿¿äèéí áà òºõººðºìæ¿¿äèéí áîäèò áàéäàëä õàðãàëçàõ ¸ñòîé.
Îðîëòûí áà ãàðàëòûí ýëåìåíò¿¿äèéí áóþó òºõººðºìæ¿¿äèéí ýëåìåíò¿¿äèéí áà ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí äîòîðõ ãàðàëòóóäûí ä¿ðñëýëèéí áàéðëàë íü òýäãýýðèéí òºõººðºìæäºõ áóþó ýëåìåíò äýõ áîäèò áàéðëàëä îéðîëöîîãîîð íèéöýõ ¸ñòîé.
Õýðâýý ñõåìèéã õýä õýäýí õóóäñàí äýýð õèéñýí áóþó ýñâýë àøèãëàëòûí õýñýã äýýð òºõººðºìæ¿¿äèéí áà ýëåìåíò¿¿äèéí áàéðëàë ìýäýãäýõã¿é áàéâàë ýäëýë õýðýãñýëä òºõººðºìæ¿¿äèéí áà ýëåìåíò¿¿äèéí áàéðëàëûã òóñãàõã¿é áàéõûã çºâøººðäºã.
4.4 Ýäëýë õýðýãñýëä õýðýãëýãäýæ áóé ýëåìåíò¿¿äèéã çºâõºí àøèãëàãäàõ õýñã¿¿äèéã ä¿ðñëýëýýð õÿçãààðëàãäñàí á¿ðýí áóñààð ñõåì äýýð ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã.
4.5 Òºõººðºìæ¿¿äèéí áà ýëåìåíò¿¿äèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí îéðîëöîî ñõåì äýýð, òýäãýýðò çàð÷ìèéí ñõåì äýýð ºãºãäñºí áàéðëàëûí òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã çààæ ºãäºã.
Òºõººðºìæ¿¿äèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí îð÷èì áóþó äîòîð íü ò¿¿íèé íýð òºðºë áà ìàÿã çàãâàð áà 1 áóþó ÿìàð áàðèìòûí ¿íäñýí äýýð òºõººðºìæ õýðýãëýñýí áîëîõûã çààæ ºãºõèéã çºâøººðäºã.
(ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí, ªºð÷ëºëò ¹2)
4.6 (Õàññàí. ªºð÷ëºëò ¹2)
4.7 Ñõåì òºõººðºìæ äýýð òýìäýãëýãäñýí ýëåìåíò¿¿äèéí (òºõººðºìæ¿¿äèéí) ãàðàëòûí êîíòàêòóóäûí òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã çààõûã ìºðääºã.
Õýðâýý ýëåìåíòèéí áóþó òºõººðºìæèéí õèéöýä áà ýëåìåíòèéí áàðèìò áè÷èãò îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí òýìäýãëýæ çààãààã¿é áîë ñõåì äýýð òýäãýýðò òýäãýýðò òýìäýãëýãýýã îëãîõ áà òýäãýýðèéã öààøèä çîõèõ õèéöèéã áàðèìò áè÷ã¿¿äýä öààøèä äàâòàõûã çºâøººðäºã.
Ñõåìèéí òàëáàé äýýð îðîëò áà ãàðàëòûí ýëåìåíò¿¿äýä (ãàðàëòóóäàä) òýìäýãëýãýýã îëãîõ ¿åä çîõèõ òàéëáàðûã áàéðëóóëäàã.
Ãàðàëòûí òýìäýãëýãýýíèé íýãýí èæèë õýä õýäýí òºõººðºìæ¿¿äèéã ñõåì äýýð ä¿ðñëýõ ¿åä òýäãýýðèéí íýãýí äýýð çààõûã çºâøººðäºã. (æèøýý íü öàõèëãààí âàêóóì áàãàæèéí ñóóðü)
4.8 Ãàäíà íýãýí èæèë õîëáîëòóóäòàé (çàëãóóðòàé) òºõººðºìæ¿¿ä áà ýëåìåíò¿¿äèéã ñõåì äýýð íýã òºõººðºìæèéí áóþó ýëåìåíòèéí õóâüä çàëãóóðûã çààæ ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã.
4.9 Çàëãóóðûí òóñãààð áèå äààñàí ñõåì¿¿ä á¿õèé òºõººðºìæ¿¿äèéã ñõåì äýýð îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äýä êàáåëóóäûí ñóäàë áà äàìæóóëàã÷äûí õîëáîëòóóäûã ¿ç¿¿ëýëã¿é ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã.
(ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2)
4.10 Õîëáîã÷èéã ñõåì äýýð ä¿ðñëýõ ¿åä òóñäàà êîíòàêòóóäûã ¿ç¿¿ëýýã¿é ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã õýðýãëýõèéã çºâøººðäºã. (ÃÎÑÒ 2.755)
Ýíý òîõèîëäîëä ñõåìèéí òàëáàé äýýð õîëáîã÷èéí ä¿ðñëýëèéí îéðîëöîî áóþó ñõåìèéí äàðààãèéí õóóäñóóä äýýð êîíòàêòóóäûí çàëãóóðûí çààëòòàé õ¿ñíýãò¿¿äèéã áàéðøóóëäàã. (çóð.20)
Ñõåìèéí òàëáàé äýýð áóþó ò¿¿íèé äàðààãèéí õóóäñóóä äýýð õ¿ñíýãò¿¿äèéã áàéðëóóëàõ ¿åä òýäãýýðò õîëáîã÷äûí áàéðëàëûí òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã îëãîäîã.
Õ¿ñíýãòýä íýìýëò ç¿éë¿¿ä îðóóëàõûã çºâøººðäºã. (æèøýý íü äàìæóóëàã÷èéí ºãºãäë¿¿ä)
Õýðâýý æãóò (êàáåëü, öàõèëãààí óòàñ, äàìæóóëàã÷äûí á¿ëýã) õîëáîã÷äûí èæèë íýðò êîíòàêòóóäûã õîëáîæ áàéâàë æãóòûí ä¿ðñëýëèéí íýã òºãñãºëèéí îéðîëöîî õ¿ñíýãòèéã áàéðëóóëàõûã çºâøººðäºã.
Õýðâýý õîëáîëòûã õ¿ñíýãòýä êîíòàêòóóäûí çàëãàñàí òóõàé ìýäýýëëèéã ¿ç¿¿ëñýí áîë ñõåì äýýð êîíòàêòóóäûí õîëáîëòûí çààëòòàé õ¿ñíýãò¿¿äèéã ñõåì äýýð áàéðëóóëàõûã çºâøººðäºã.
(ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò 2.3)
4.11 Òºõººðºìæèéã ä¿ðñýëñýí ãàäíàõ ä¿ðñëýëèéã õÿëáàð÷èëñàí áóþó òýãø ºíöºãòèéí äîòîðõ ýäëýë õýðýãñëýëèéí ñõåì äýýð òýäãýýðèéí çàð÷ìûí ôóíêöèéí áóþó çàð÷ìûí ñõåì¿¿äèéã ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã.
4.12 Õîëáîëòûí ñõåì äýýð ýäëýë õýðýãñëýëèéí çàð÷ìûí ñõåì¿¿äèéã áàéõã¿é ¿åä (3.16-3.20)-ç¿éë¿¿äýä çààãäñàí æóðìààð ýäëýë õýðýãñëýëèéí á¿òöèéí õýñã¿¿äèéí çàð÷ìûí ñõåì¿¿äýä îðîîã¿é ýëåìåíò¿¿ä ò¿¿í÷ëýí áàéðëàëûí òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã òºõººðºìæ¿¿äýä îëãîäîã áà òýäãýýðèéí ýëåìåíò¿¿äèéí æàãñààëòàä áè÷äýã.
4.11, 4.12 (ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ¹2)
4.13 Ýäëýë õýðýãñëýëèéí õîëáîëòûí ñõåì äýýð (5.8, 5.9) ç¿éë¿¿äýä çààãäñàí æóðìààð ýäëýë õýðýãñëýëèéí ãàäíà çàëãàëòûã ¿ç¿¿ëýõèéã çºâøººðäºã.
4.14 Êàáåëóóä, æãóéòóóä, äàìæóóëàã÷äûí á¿ëã¿¿ä, äàìæóóëàã÷äûã òóñäàà øóãàìóóäààð ñõåì äýýð ¿ç¿¿ëñýí áàéõ ¸ñòîé. Ñõåì¿¿ä äýýð êàáåëóóä, æãóéòóóä, äàìæóóëàã÷äûã ä¿ðñýëñýí øóãàìóóäûí ºðãºí íü 0.4-1ìì õ¿ðòýë áàéõ ¸ñòîé.
Ñõåìèéã çóðàõûã õÿëáàð÷ëàõûí òóëä ñõåì äýýð íýãýí øóãàì ðóó íýã ÷èãëýëä ÿâæ áóé êàáåëóóä áóþó òóñäàà äàìæóóëàã÷äûã íèéë¿¿ëýõèéã çºâøººðäºã.
Êàáåëèéí ñóäëûã áà äàìæóóëàã÷ á¿ðèéã êîíòàêòóóäàä îéðòîõ ¿åä òóñäàà øóãàìààð ä¿ðñýëäýã.
Êàáåëóóä áà æãóéòóóä äàìæóóëàã÷äûí á¿ëã¿¿ä äàìæóóëàã÷èéã ä¿ðñýëñýí øóãàìóóäûã, õýðâýý òýäãýýðèéí ä¿ðñëýë íü ñõåìèéã óíøèõûã õ¿íäð¿¿ëæ áàéâàë òýäãýýðèéí õîëáîëòûí õýñãèéí îð÷ìûã òàòàõã¿é áàéõûã ýñâýë òàñëàõûã çºâøººðäºã.
Ýäãýýð òîõèîëäëóóäàä ñõåì äýýð õîëáîëòûí õýñãèéí îð÷èì (çóð.21) áóþó ñõåìèéã ÷ºëººòýé òàëáàé äýýð õ¿ñíýãòýä (çóð.22) íýã óòãàòàé õîëáîëòûã õàíãàõóéö õýìæýýíä ìýäýýëëèéã áàéðëóóëäàã.
ÞÞÞÞÞÞÞÞÞ000000000?????????????????
????????????????????????????????????????
Çóð.21 Çóð.22
(ðåäàêö ººð÷ëëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2.3)
4.15 Æãóéòóóäûã ä¿ðñýëñýí øóãàìóóä îëîí êîíòàêòòàé ýëåìåíò¿¿ä á¿òöýä íü îðñîí ýäëýë õýðýãñëýëèéí ñõåì äýýð êîíòàêòóóäàä õîëáîëòûã ¿ç¿¿ëýõã¿éãýýð ýëåìåíòèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýíèé õ¿ðýýã õ¿ðòýë çºâõºí õ¿ðãýõèéã ë çºâøººðäºã.
Êîíòàêòóóä ðóó êàáåëèéí ñóäëûã áóþó äàìæóóëàã÷äûí õîëáîëòûí òóõàé çààâðûã ýíý òîõèîëäîëä äàðààõ àðãóóäûí íýãýýð ã¿éöýòãýäýã. ¯¿íä:
Øóãàìóóäûí òºãñãºë¿¿äèéã êàáåëèéí äàìæóóëàã÷äûí á¿ëãèéí õàðãàëçñàí æãóéòûí òàë ðóó ÷èãë¿¿ëýí èëãýýäýã. (çóð.23)
Îëîí êîíòàêòòàé ýëåìåíòèéí ä¿ðñëýëèéí äýðãýäêîíòàêòóóäûí çàëãàëòûí çààâàðòàé õ¿ñíýãòèéã áàéðëóóëäàã. Õ¿ñíýãòèéã äàìæóóëàã÷äûí á¿ëýãòýé, êàáåëüòàé, æãóòòàé-ç¿¿ëòòýé øóãàìààð õîëáîäîã. (çóð.24)
4.16 äàìæóóëàã÷èä äàéð÷ ºíãºðäºã, îðîõ ýëåìåíòèéã õèéöèéí (çîõèîí á¿òýýã÷äèéí) áàðèìò áè÷ãèéã íýãäñýí ñèñòåìèéí ñòàíäàðòóóäàä òîãòîîãäñîí ãðàôèê òýìäýãëýãýýíèé áàéäàëä ä¿ðñýëíý.
Íýâòð¿¿ëýõ èçîëÿòîðóóä, áèò¿¿ìæëýãäñýí îðóóëãóóäûã, ñàëüíèõóóäûã (çóð.25) äýýð ¿ç¿¿ëñýí ãðàôèê òýìäýãëýãýýíèé áàéäàëä ä¿ðñýëäýã.
(Çóðàã.23)
à-äàìæóóëàã÷äûã ä¿ðñýëñýí øóãàì
(Çóðàã.25)
4.17 Ñõåì äýýð ýäëýë õýðýãñýë äýýð òýìäýãëýãäñýí îðóóëàõ ýëåìåíò¿¿äèéí òýìäýãëýãýýã çààæ ºãäºã.
Õýðâýý îðóóëàã÷ ýëåìåíò¿¿äèéí òýìäýãëýãýýã ýäëýë õýðýãñëýëèéí õèéöýä çààâàðëààã¿é áîë õîëáîëòûí ñõåì äýýð òýäãýýðò òýìäýãëýãýýã îëãîõ, òýäãýýðèéã õèéöèéí áàðèìò áè÷èãò äàâòàõûã çºâøººðäºã.
Ýíý ¿åä ñõåìèéí òàëáàé äýýð õýðýãöýýòýé òàéëáàðûã áàéðëóóëäàã.
4.18 Êàáåëóóä, æãóéòóóä íýã ñóäàëò äàìæóóëàã÷èä íü ýäëýë õýðýãñëýëèéí õýìæýýíä äýñ äóãààðààð òýìäýãëýãäñýí áàéõ ¸ñòîé.
Äàìæóóëàã÷èä æãóéòóóä (áîîëò) êàáåëóóäûã òóñ òóñä íü äóãààðëàõûã ìºðäºíº. Ýíý ¿åä áîîëòîíä (æãóò) îðäîã äàìæóóëàã÷èä íü áîîëòûã õýìæýýíäýý, êàáåëèéí ñóäëóóäûã êàáåëèéí õýìæýýíä íü äóãààðëàíà.
Òàéëáàð:
Ýäëýë õýðýãëýë¿¿äèéí õýìæýýíä á¿õ äàìæóóëàã÷äûí áà êàáåëóóäûí ñóäëóóäûã íýâò äóãààðëàõûã çºâøººðäºã.
Ýäëýë õýðýãñëýë¿¿äýä òóñ òóñäàà êàáåëóóä, áîîëòóóä äàìæóóëàã÷äûã íýâò äóãààðëàõûã çºâøººðäºã. Ýíý ¿åä áîîëòîíä (æãóò) îðñîí äàìæóóëàã÷äûã áîîëòûí õýìæýýíä íü êàáåëèéí ñóäëóóäûã êàáåëèéí õýìæýýíä äóãààðëàäàã.
Õýðâýý ñõåìèéã á¿ðä¿¿ëæ áóé ýäëýë õýðýãñëýë íü êîìïëåêñò îðîîä ìºí æãóéòóóä, êàáåëóóä äàìæóóëàã÷èä ºãºãäñºí òýìäýãëýãýýí¿¿ä á¿õ êîìïëåêñèéí õýìæýýíä ºãºãäºõ áîë òóñäàà äàìæóóëàã÷èä, êàáåëóóä, æãóéòóóäûã òýìäýãëýõã¿é áàéõûã çºâøººðäºã.
Äàìæóóëàã÷äûí á¿ëã¿¿äýä òýìäýãëýãýý îëãîõûã çºâøººðäºã.
4.19 Õýðâýý çàð÷ìûí ñõåì äýýð öàõèëãààí õýëõýýí¿¿äýä ÃÎÑÒ 2.709-òýé õàðãàëçóóëàí òýìäýãëýãýýã îëãîâîë á¿õ íýã ñóäàëò äàìæóóëàã÷äàä, êàáåëèéí ñóäëóóäàä áà áîîëòûí äàìæóóëàã÷äàä ýäãýýð òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã îëãîäîã. Ýíý ¿åä æãóéòóóä áà êàáåëóóäûã 4.18 ç¿éëèéí øààðäëàãàòàé íèéö¿¿ëýí òýìäýãëýíý.
4.20 ¯ñãýí (òîî-¿ñãýí) òýìäýãëýãýýíèé òóñëàìæòàéãààð ñõåì äýýð ¿éë àæèëëàãààíû õýëõýýíä áóþó áàéð-áàéøèíä òîäîðõîé êîìïëåêñò äàìæóóëàã÷, áîîëò áóþó êàáåëèéí ¿éë àæèëëàãààíû õàìààðëûã òîäîðõîéëîõûã çºâøººðäºã.
¯ñãýí (òîîí-¿ñãýí) òýìäýãëýãýýã äàìæóóëàã÷, áîîëò, êàáåëü á¿ðèéí òýìäýãëýãýýíèé ºìíº ò¿¿íèéã áîãèíî çóðààñ (äåîðèñ) òýìäãýýð òóñãààðëàí òàâüäàã.
Ýíý òîõèîëäîëä ¿ñãýí (òîîí-¿ñãýí) òýìäýãëýãýý íü êàáåëèéí áà áîîëòûí äàìæóóëàã÷ á¿ðèéí òýìäýãëýãýýíèé á¿òöýä îðäîã.
Òýìäýãëýãýýí äýõ áîãèíî çóðààñ íü õýðâýý ýíý íü ñõåìèéã óíøèõàä òîäîðõîéã¿é áîëãîæ áàéâàë òàâèõã¿é áàéõûã çºâøººðäºã.
Õýðâýý ñõåì äýýð ä¿ðñëýãäñýí á¿õ äàìæóóëàã÷èä, áîîëòóóä, êàáåëóóä ¿éë àæëûí õýëõýýíèé áóþó áàéð áàéøèíãèéí íýã êîìïëåêñò õàìààð÷ áàéâàë òýìäýãëýãýýã òàâüäàãã¿é, õàðèí ñõåìèéí òàëáàé äýýð õàðãàëçñàí òàéëáàðûã áàéðøóóëäàã.
4.21 Ñõåì äýýðõ êàáåëóóäûí ñóäàë áà äàìæóóëàã÷äûí íîìåð äóãààðóóäûã èõýâ÷ëýí ä¿ðñëýëèéí õî¸ð òºãñãºë¿¿äèéí îéðîëöîî òàâüäàã.
Êàáåëóóäûí íîìåðûã ñóäëûí ñàëáàðëàëòûí õýñãèéí îéðîëöîî êàáåëóóäûí ä¿ðñëýëèéí òàñðàëòóóäàä áàéðëóóëñàí òîéðãóóäàä (õ¿ðýýëýëä) òàâüäàã.
Äàìæóóëàã÷äûí ñàëáàðëàëòûí õýñãèéí îéðîëöîî ç¿¿ëò-øóãàìûí òàâöàíãóóä äýýð áîîëòóóäûí íîìåðûã òàâüäàã. Äàìæóóëàã÷äûí á¿ëã¿¿äèéí íîìåðóóäûã ç¿¿ëò øóãàìûí îéðîëöîî òàâüäàã.
Òàéëáàð:
Ñõåì äýýð íýã ÷èãëýëä ÿâñààí îëîí òîîíû êàáåëóóäòàé ¿åä 4.20 ç¿éëèéí øààðäëàãàòàé íèéö¿¿ëýí êàáåëóóäûã òýìäýãëýõ ¿åä õ¿ðýýëýëã¿éãýýð øóãàìûí òàñðàëòàä êàáåëóóäûí äýñ äóãààðò òàâèõûã çºâøººðäºã.
Èõ óðòòàé êàáåëóóä, áîîëòóóä, äàìæóóëàã÷äûã ñõåì äýýð ä¿ðñëýõýä ñõåìèéã õýðýãëýõ çîõèñòîé áàéäëààð òîäîðõîéëæ çàâñàð çàéíóóäààð òýäãýýðèéí íîìåðûã òàâüäàã.
4.22 Ñõåì äýýð:
Íýã ñóäàëò äàìæóóëàã÷äûí õóâüä ìàðê, îãòëîë, õýðýãöýýòýé ¿åä ºíãèéã çààñàí áàéõ ¸ñòîé.
Ìàòåðèàë àäèë îíöëîãò áè÷èãääýã êàáåëóóäûí õóâüä ìàðê, òîî õýìæýý áà ñóäëóóäûí îãòëîë õýðýãöýýòýé ¿åä ýçýëæ áóé ñóäëûí òîîã çààæ ºãíº. Êàáåëèéí ºãºãäë¿¿äèéí òýìäýãëýãýýíýýñ áàðóóí òèéø áàéðëóóëñàí òýãø ºíöºãòºä òýäãýýðèéí òîîã çààæ ºãäºã.
Çóðãààð õèéæ ¿éëäâýðëýñýí äàìæóóëàã÷ áà êàáåëóóä áîîëò (æãóéò)-óóäûí õóâüä õèéöèéí ¿íäñýí áàðèìòûí òýìäýãëýãýýã çààæ ºãñºí áàéõ ¸ñòîé.
Õýðâýý äàìæóóëàã÷äûí áà êàáåëóóäûí òóõàé ìýäýýëë¿¿ä êîìïëåêñò ñõåìèéã áîëîâñðóóëàõ ¿åä òîäîðõîéëîãäîõã¿é, òîäîðõîéëîãäîæ áîëîõã¿é áàéâàë òîäîðõîé äàìæóóëàã÷èä áà êàáåëóóäûã ñîíãîõîä õýðýãöýýòýé, áóñàä àíõäàã÷ ºãºãäë¿¿ä áóþó ýëåìåíò¿¿äèéí áà òºõººðºìæ¿¿äèéí îðîõ áà ãàðàõ õýëõýýí¿¿äèéí ¿ç¿¿ëýëò òîäîðõîéëîëòóóäûã ñõåì äýýð æèøýý áîëãîäîã.
Îðîõ áà ãàðàõ õýëõýýí¿¿äèéí òîäîðõîéëîëò ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí îðîíä áàéðëóóëñàí õ¿ñíýãòèéí áàéäàëä (ç¿éë 3.41) çààõûã çºâëºäºã.
4.23 Äàìæóóëàã÷äûí áà êàáåëóóäûí òóõàé ìýäýýëëèéã êàáåëóóä áà äàìæóóëàã÷äûã ä¿ðñëýã÷ øóãàìûí îéð çààæ ºãäºã.
Ýíý òîõèîëäîëä äàìæóóëàã÷äàä áà êàáåëóóäàä òýìäýãëýãýýã îëãîõã¿é áàéõûã çºâøººðäºã.
Òýìäýãëýãýýí¿¿äèéí áàéäàëä äàìæóóëàã÷äûí áà êàáåëóóäûí òóõàé ìýäýýëëèéã çààæ ºãºõ ¿åä ýäãýýð òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã ñõåìèéí òàëáàé äýýð áè÷äýã. Íýãýí èæèë ìàðê îãòëîë áîëîîä äàìæóóëàã÷èä áà êàáåëóóäûí èõýíõèéã áóþó á¿ãäèéíõ íü òóõàé ìýäýýëë¿¿äèéã ñõåìèéí òàëáàé äýýð çàñàõûã çºâøººðäºã.
4.24 Õýðâýý ñõåì äýýð õîëáîëòûí õýñãèéã çààãààã¿é áóþó êàáåëèéí ñóäëûí áà äàìæóóëàã÷äûí õîëáîëòûí õýñãèéã ýðýõ íü õ¿íäðýëòýé áîë áîîëòóóä, êàáåëóóä äàìæóóëàã÷äûí òóõàé ìýäýýëë¿¿ä òýäãýýðèéí õîëáîëòûí õàÿãèéã <<õîëáîëòûí õ¿ñíýãò>> ãýæ íýðëýãääýã õ¿ñíýãòýä îðóóëäàã.
Õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéã ñõåìèéí íýãäýõ õóóäñàí äýýð áóþó áèåý äààñàí áàðèìòûí áàéäàëä ã¿éöýòãýõèéã ìºðäºíº. Ñõåìèéí íýã äýõ õóóäñàí äýýð áàéðëóóëñàí õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéã ¿íäñýí áè÷èãëýëèéí äýýð èõýâ÷ëýí áàéðëóóëíà. ¯íäñýí áè÷èãëýë áîëîîä õ¿ñíýãò¿¿äèéí õîîðîíäîõ çàé íü 12ìì-ñ áàãàã¿é áàéõ ¸ñòîé.
Õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéí ¿ðãýëæëýëèéã ¿íäñýí áè÷èãëýëýýñ áàðóóí òèéø õ¿ñíýãòèéí òîëãîéã äàâòàí áàéðëóóëäàã.
À4 ôîðìàò äýýð õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéã áèå äààñàí áàðèìò áè÷èã áàéäàëä ã¿éöýòãýäýã.
Ò¿¿íä çîðèóëñàí ¿íäñýí áè÷èãëýë áà íýìýëò ç¿éë¿¿äèéã ÃÎÑÒ 2.104-ð (2 áà 2à õýëáýð) ã¿éöýòãýäýã.
4.25 Õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéí õýëáýðèéã ñõåì äýýð áàéðëóóëàõ õýðýãòýé òýðõ¿¿ ìýäýýëë¿¿äýýñ õàìààðàí ñõåìèéã áîëîâñðóóëàí ñîíãîäîã.
Õ¿ñíýãòèéí äîòîðõ í¿äí¿¿ä äàðààõ ìýäýýëë¿¿äèéã çààäàã.
<<Äàìæóóëàã÷èéí òýìäýãëýãýý>> í¿äýíä áîîëòûí äàìæóóëàã÷èéí áóþó êàáåëèéí ñóäëûí íýã ñóäàëò äàìæóóëàã÷èéí òýìäýãëýãýý.
<<Õààíààñ ãàðñàí>>, <<Õààíà îðîõ>> ãýñýí í¿äýíä õîëáîã÷ òºõººðºìæèéã áóþó ýëåìåíòèéí òîîí-¿ñãýí òýìäýãëýãýý.
<<Õîëáîëò>> í¿äýíä õîëáîã÷ ýëåìåíò¿¿äèéí áóþó òºõººðºìæèéí òîîí-¿ñãýí òýìäýãëýãýý.
<<Äàìæóóëàã÷äûí ºãºãäë¿¿ä>> õ¿ñíýãòýíä:
Íýã ñóäàëò äàìæóóëàã÷èéí õóâüä ìàðêèéã, îãòëîëûã, õýðýãöýýòýé ¿åä áàðèìò áè÷èãò íü õàðãàëçóóëàí ºíãèéã çààæ ºãäºã.
Manie êàáåëèéí õóâüä êàáåëèéã õýðýãëýæ áóé áàðèìò áè÷èãòýé õàðãàëçóóëàí ìàðêèéí îãòëîëûã áà ñóäëûí òîîã çààæ ºãäºã.
<<Òàéëáàð>> õ¿ñíýãòýíä íýìýëò ìýäýýëëèéã çààæ ºãäºã.
Òàéëáàð:
Õ¿ñíýãòèéí õýìæýý
Õ¿ñíýãòèéã öààøèä õ¿ñíýãòýä õóâààõûã çºâøººðäºã.
??????????????????????????????????
(Çóð.26)
Õîëáîëòûí æãóòûí äàìæóóëàã÷ààð áóþó êàáåëèéí ñóäëààð õèéõ ¿åä æãóò á¿ðèéã äàìæóóëàã÷èéí áóþó êàáåëèéí ñóäàë ãýñýí áè÷èãëýëèéí ºìíº òîëãîéã õèéæ ºãíº. Æèøýý <<æãóò1>> áóþó <<êàáåëü3>> áóþó <<êàáåëü ÀÁÂà ÕÕÕÕÕÕ 042>> <<äàìæóóëàã÷5>>.
Êàáåëèéí ñóäëûã áóþó æãóòûí äàìæóóëàã÷èéí ñóäëóóä áóþó äàìæóóëàã÷äàä ºãºãäñºí íîìåðóóäûí ºñºëòèéí äóãààðààð áè÷äýã.
Õîëáîëòûã ã¿éöýòãýõäýý òóñäàà äàìæóóëàã÷äààð, êàáåëóóäààð õèéñýí áîë õîëáîëòûí õ¿ñíýãòýíä ýõëýýä òóñäàà äàìæóóëàã÷äûã áè÷äýã äàðàà íü êàáåëèéí áà äàìæóóëàã÷äûí æãóòóóäûã áè÷íý. Õýðâýý òóñäàà äàìæóóëàã÷äàä òóñãààðëàõ õîîëîéã õèéñýí áîë <<òàéëáàð>> ãýñýí õ¿ñíýãòýíä çààâðûã áàéðëóóëäàã.
Ýíýõ¿¿ çààâðûã ñõåìèéí òàëáàéä áàéðëóóëàõûã çºâøººðäºã.
4.27 Êàáåëèéí ñóäëóóä æãóòûí äàìæóóëàã÷èéã òóñäàà äàìæóóëàã÷èéã ä¿ðñýëñýí øóãàìûí õî¸ð òºãñãºëèéí îéðîëöîî õîëáîëòûí ñõåì äýýð õîëáîëòûí õàÿãèéã çààõûã çºâøººðäºã.
Õîëáîëòûí õ¿ñíýãòèéã ýíý òîõèîëäîëä áè÷èõã¿é. Äàìæóóëàã÷èéí òýìäýãëýãýýí¿¿äèéã îëãîõûã çºâøººðºõã¿é.
4.28 Ñõåìèéí òàëáàé äýýð ¿íäñýí áè÷èãëýëèéí äýýð òåõíèêèéí õýðýãöýýò çààëòóóäûã áàéðëóóëàõûã çºâøººðäºã.
4.18-4.28 (Ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2)
Õîëáîëòûí ñõåìèéã ã¿éöýòãýõ æóðàì
5.1 Õîëáîëòûí ñõåì äýýð ýäëýë õýðýãñëýë¿¿ä, ò¿¿íèé îðîëò ãàðàëòûí åëåìåíò¿¿ä, ýäëýë õýðýãñëýëèéí õîëáîëòûí òóõàé ìýäýýëëèéã ä¿ðñýëñýí áàéõ ¸ñòîé.
5.2 Ñõåì äýýð ýäëýë õýðýãñëýëèéã òýãø ºíöºãò áàéäàëä ä¿ðñýëäýã, õàðèí ò¿¿íèé îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéã ãðàôèê òýìäýãëýããýýíèé áàéäàëä ä¿ðñýëäýã.
Ãàäíà ä¿ðñëýëèéã õÿëáàð÷ëàõ áàéäàëä ýäëýë õýðýãñëýëèéã ä¿ðñëýõèéã çºâøººðäºã. Îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéã õÿëáàð÷ëàõ áàéäàëä ä¿ðñýëäýã.
(5.1, 5.2 ðåäàêö íü ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2)
5.3 Ýäëýëèéí ãðàôèê òýìäýãëýãýýíèé äîòîð îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí ä¿ðñëýëèéí áàéðëàë íü ýäëýë õýðýãñýë äýõ áîäèò áàéðëàëäàà íèéöñýí áàéõ ¸ñòîé.
5.4 Ñõåì äýýð õýðýãñëèéí çàð÷ìûí ñõåì äýýð òýäýíä ºãºãäñºí îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí áàéðëàëûí òýìäýãëýãýýã çààñàí áàéõ ¸ñòîé.
5.5 Êàáåëóóä, äàìæóóëàã÷èä òîéð÷ ºíãºðäºã îðîõ ýëåìåíò¿¿äèéã (æèéðãýâ÷¿¿ä, èçîëÿòîðóóä) ñõåì äýýð 4.16 ç¿éëä çààñàí æóðìààð ä¿ðñýëäýã.
(ðåäàêö ººð÷ëºãäñºí. ªºð÷ëºëò ¹2)
5.6 Ñõåì äýýð ýäëýë äýýð òýìäýãëýñýí îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí òýìäýãëýãýýã çààõûã ìºðäºíº.
Õýðâýý ýäëýë õýðýãñëýëèéí õèéöýä îðîõ áà ãàðàõ ýëåìåíò¿¿äèéí òýìäýãëýãýý çààãäààã¿é áîë ñõåì äýýð òýäýíä òýìäýãëýãýýã îëãîõûã ìºí òýäãýýðèéã õèéöèéí áàðèìò áè÷èãò íü äàâòàõûã çºâøººðíº. Ýíý ¿åä ñõåìèéí òàëáàé äýýð õýðýãöýýò òàéëáàðûã áàéðëóóëäàã.
5.7 Êàáåëóóä, äàìæóóëàã÷óóä õîëáîãäñîí õîëáîëòûí ãðàôèê òýìäýãëýãýýíèé îð÷èì ýäãýýð õîëáîëòûí íýðèéã çààõûã çºâøººðäºã.
5. Холбох схемийн гүйцэтгэх дүрэм журам
5.1. Холбох схем дээр оролцох элементүүд (угсралт)
5.2. Схем дээр тэгш өнцөгт байдалт, харин түүний орох ба гарах элементүүдийг график тэмлэглэгээний байдалтай дүрсэлнэ.
5.3. Схемийн график тэмдэглэгээний дотор орох ба гарах элементүүдийн дүрслэлийг байрлуулах нь тэдгээрийг бодитоор байгуулахтай нийцэх ёстой.
5.4. Схем дээр оролт ба гаралтын элементүүдийн байрлалын тэмдэглэгээг заасан байх ёстой.
5.5. Холболтууд буюу дамжуулагчид, дайрч өнгөрсөн элементүүдийг 4.16-р зүйлд заагдсан журмаар дүрслэнэ.
5.6. Хэрвээ схемд орох буюу гарах элементүүдийг заагаагүй бол тэгдгээр тэмдэглэгээг баримт бичигт давтан олгохыг зөвшөөрнө.
5.7. Холболтын график тэмдэглэгээнүүдийг схем дээр нь тэмдэглэхийг зөвшөөрнө.
5.8. Схем дээр дамжуулагч ба кабелууд нь тус тусдаа шугамуудаар үзүүлэгдсэн байх ёстой.
5.9. Схем дээр хэрэгцээтэй үед дамжуулагчийн өнгө, огтлол, марк, сувгууд ба тэдний огтлолын тоог заадаг.
6. Ерөнхий схемийн гүйцэтгэх дүрэм журам.
6.1. Ерөнхий схем дээр комплект элементүүд төхөөрөмжүүдийг дүрсэлдэг. (дамжуулагч кабель) гэх мэт .
6.2. Схем дээр төхөөрөмжүүд ба элементүүдийг тэгш өнцөгт байдалтай дүрслэнэ. Элементүүдийн график тэмдэглэгээ буюу гаднах дүрсийг хялбарчлан дүрслэхийг зөвшөөрнө.
6.3. 4.10, 4.16 бүлгүүдэд тогтоосон журмаар оролт гаралтын оруулагын элементүүдийг төхөөрөмжүүдийн график тэмдэглэгээн дээр дүрслэнэ.
6.4. Схем дээр:
Гаднах дүрслэлийг хялбарчилсан буюу тэгш өнцөгт байдалтай дүрсэлсэн элементүүдийн хувьд тэдгээрийн нэр төрөл ба баримт бичгийн тэмдэглэгээ заагдсан байх ёстой.
6.5. Схемд эд юмс дээр тэмдэглэгдсэн оролт ба гаралтын элементүүдийн тэмдэглэгээг заах ёстой. Хэрвээ заагаагүй бол зохих хийцийн баримт бичигт тэдгээрийг давтан заахийг зөвшөөрнө. Энэ үед схемийн талбай дээр хэрэгцээний талбар байрлуулна.
6.8. Кабелууд, хийцүүд, дамжуулагчид нь тус тусдаа шугамуудаар үзүүлэгдсэн байх ёстой, мөн бусад хэмжээнүүд нь тусдаа дэс дугаараар тэмдэглэгдсэн байх ёстой.
6.9. Хэрвээ зарчмын схем дээр гост 2,709-72-той тэмдэглэгээг олгогдсон бол бүгд нэг схем ламжуулагчдад, мөн энэ тэмдэглэгээг
6.10. Схем дээр нэг ижил дамжуулагч боолт ба кабелууд (олон чилтэй кабелууд) –ийг дараах өгөгдөлүүдээр дүрсэлж бичнэ.
Нэг чилтэй дамжуулагч, марк, хөндлөн огтлол ба шаардлагатай өнгө.
Кабел (олон чилтэй) материалын онцлог, марк, тоо, хөндлөн огтлол дамжуулагч кабел боолт зохион бүтээгдсэн хийц тэмдэглэгээг зургаар үзүүлнэ. Хэрвээ кабел ба дамжуулагчийн схем боловсруулах үед мантажлах шаардлагатай анхны өгөгдөлүүдийг зааж өгч тайлбар хийнэ.
6.11. Кабелийн нойморыг кабелиудын дүсрлэлийн тасалдалтууд байрлах тойрогт бичинэ.
6.12. Ерөнхий схем ихэвчлэн нэг хуудсанд багтаана. Өөр хуудсанд тустай хэсгүүдийн байрлах ба тус бүрээр нь иж бүрдлүүд оруулж болно.
7. Схемийн байрлалыг гүйцэтгэх дүрэм.
7.1. Схем дээр тоноглол бүрэлдэхүүн хэсгийн дүрслэх бөгөөд шаардлагатай бол тэдгээрийн хийц хоорондын холбоо, бүтцийг байрлуулж болно. Гэхдээ график тэмдэглэгээгээр хялбарчилж дүрслэнэ.
7.2. 7.3. Схем дээр тоноглол бүтээгдэхүүний график тэмдэглэгээний байрлалыг зөв байрлуулан тэмдэглэх хэрэгтэй.
7.4. Схемийн байрлалыг дүрслэх үедээ янз бүрийн аргуудыг хэрэглэх ёстой. (акснометр, план, дэлгэх, хийцийн зүсэлт) гэх мэт.
7.5. Схем дээр төхөөрөмж элементүүдийн дүрслэл хялбарчилсан байдлаар тэдний нэр төрлийг гаргаж өгнө. Цаашдаа элемент тус бүрийн график тмэдэглэгээг гаргаж өгөх хэрэгтэй.
7.6. ихээхэн бага хэмжээтэй төхөөрөмж ба элэементүүдийг зурж ялгагдахгүй бол жагсаалт хэлбэрээр гаргаж болно.
Хавсралт мэдээллийн өгөгдлүүд ГОСТ 2.702-75 СТ-СЭВ 1188-78
Хэсгийн №
ГОСТ 2.702-75 Нэсгийн №
СТ-СЭВ 1188-78 Нэсгийн №
ГОСТ 2.702-75 Нэсгийн №
СТ-СЭВ 1188-78
1
2
3
4 3
2
4
6 5
6
7
8
7
9
Мэдээллийн өгөгдлүүд
ССЕР стандарт баталгаажуулан боловсруулагчид.
В.Р.Верченко, Э.Я.Аконян, В.С. Мурагов, Л.Л.Тимошук
07,10,75 №2584 гостоор
Стандаарт нь СТ СЭВ 11.88-78 адил
Гост: 702 –ийг 3,23-3,37, 3,61 хавсралтаар сольж болно.
Авч ашигласан техникийн бичиг баримтууд
Техникийн тэмдэглэгээ Хэсгийн дугаар
ГОСТ 2.104-68
ГОСТ 2.701-84
ГОСТ 2.709-89
ГОСТ 2.710-81
ГОСТ 2.721-74
ГОСТ 2.755-87 4.24
Оршил хэсэг
3.13 4.19 6.9
Оршил хэсэг 3.16 3.22 3.37
3.15 3.16
3.42 4.10
Хэвлэл (2000.10)
